Op de ingangsportiek van de Pasende Vrijdag van Smarten markeert een diep spirituele voorkamer die ons uitnodigt om het stille en liefdevolle lijden van onze moeder, de Maagd Maria. Deze dag, die gevierd wordt op de vrijdag voor Palmzondag, wordt een gelegenheid om het hart van een moeder te benaderen die de kruisweg van haar Zoon begeleidt. In veel parochies wordt de kruisweg vervangen door de Via Matrix die het lijden van Maria overdenkt.
De zogenaamde Zeven smarten van de Maagd Maria zijn een eeuwenoude devotie die uitnodigt tot meditatie over Maria's pijnlijkste momenten met Jezus. Door deze meditatie vinden gelovigen een brug om hun eigen lijden te verbinden met christelijke hoop.
Als Maria Jezus in de tempel voorstelt, kondigt Simeon haar aan dat een "zwaard zijn ziel zal doorboren". Dit eerste verdriet opent Maria's hart voor een onzekere toekomst, vol beproevingen, waarin alles in haar Geloof en Hoop op haar Zoon is, net als in haar eerste grote jawoord in de Menswording.
Leraar in naastenliefde. Denk aan die scène van de voorstelling van Jezus in de tempel. De oude man Simeon "zei tegen Maria, zijn moeder: "Zie, dit kind is voorbestemd om velen in Israël te gronde te richten en om het mikpunt van tegenspraak te zijn, wat voor jou een zwaard zal zijn dat je eigen ziel zal doorboren, zodat de gedachten die in de harten van velen verborgen zijn, geopenbaard zullen worden". Maria's immense liefde voor de mensheid maakt de uitspraak van Christus in haar waar: "Grotere liefde heeft niemand dan deze, dat een mens zijn leven geeft voor zijn vrienden".
In het midden van de Goede Week herinnert deze passage ons eraan dat geloof niet altijd zekerheid betekent, maar vertrouwen in het midden van de duisternis.
Maria en Jozef moeten naar Egypte vluchten om het kind Jezus te beschermen tegen de dreiging van Herodes. Deze scène spreekt tot ons over de pijn van instabiliteit, het verlaten van het eigen land en de angst voor het leven van een kind. De Maagd Maria wordt het beeld van alle moeders die alles moeten achterlaten voor de liefde.
Nadat hij was vertrokken, verscheen een engel van de Heer aan Jozef in een droom en zei tegen hem: "Sta op, neem het kind en zijn moeder en vlucht naar Egypte; blijf daar totdat ik het je zeg, want Herodes gaat het kind zoeken en vernietigen. Dus stond hij op, nam het kind en zijn moeder 's nachts en ging naar Egypte. Hij bleef daar tot de dood van Herodes, zodat in vervulling zou gaan wat de Heer door de profeet had aangekondigd toen Hij zei: "Uit Egypte heb Ik mijn zoon geroepen" (Mt 2,13-15).
Maria werkte mee met haar naastenliefde zodat de gelovigen geboren konden worden in de Kerk, leden van dat Hoofd waarvan zij in feite de moeder is naar het lichaam. Als Moeder onderwijst zij; en ook als Moeder zijn haar lessen niet luidruchtig. Het is nodig om in je ziel een basis van verfijning te hebben, een vleugje fijngevoeligheid, om te begrijpen wat ze aan ons openbaart, meer dan met beloften, met daden.
Drie dagen lang zoeken Maria en Jozef naar Jezus, die in de tempel is achtergebleven. De angst van het verlies en de hulpeloosheid tegenover wat niet begrepen wordt, zijn menselijke emoties die we allemaal hebben ervaren. De maagd Maria neemt ze op met geloof en nederigheid.
Het evangelie van de Heilige Mis herinnerde ons aan de ontroerende scène van Jezus, die in Jeruzalem verblijft om in de tempel te onderwijzen. Maria en Jozef gingen de hele reis door en vroegen familieleden en kennissen. Maar toen ze hem niet vonden, keerden ze terug naar Jeruzalem om hem te zoeken. "De Moeder van God, die naarstig op zoek ging naar haar zoon, die buiten haar schuld verloren was gegaan, en die de grootste vreugde beleefde bij het vinden van hem, zal ons helpen om op onze schreden terug te keren, om recht te zetten wat nodig is wanneer wij door onze lichtheid of zonden Christus niet onderscheiden. Zo zullen wij de vreugde bereiken Hem opnieuw te omhelzen, om Hem te zeggen dat wij Hem niet meer zullen verliezen (Vrienden van God, 278).
Op de Via Dolorosa ontmoet Maria haar Zoon die het kruis draagt. Ze kan het lijden niet stoppen, maar ze is er wel. Deze scène, zo representatief in de processies van de Goede Week, spreekt tot ons over de waarde van aanwezigheid, van bij het lijden zijn, zelfs als we hun lot niet kunnen veranderen.
Nauwelijks is Jezus opgestaan van zijn eerste val als hij zijn Heilige Moeder ontmoet op de weg waar hij langskomt.
Met immense liefde kijkt Maria naar Jezus, en Jezus naar zijn Moeder; hun ogen ontmoeten elkaar, en elk hart stort zijn eigen verdriet in de ander. Maria's ziel is overspoeld met bitterheid, in de bitterheid van Jezus Christus.
O jullie die op de weg voorbijgaan, kijk en zie of er geen verdriet is dat vergelijkbaar is met mijn verdriet (Lam I,12).
Maar niemand merkt het, niemand merkt het; alleen Jezus.
De profetie van Simeon is vervuld: een zwaard zal je ziel doorboren (Lc II,35).
In de donkere eenzaamheid van de Passie biedt Onze Lieve Vrouw haar Zoon een balsem van tederheid, van eenheid, van trouw; een ja aan de goddelijke wil.
Hand in hand met Maria willen jij en ik ook Jezus troosten, door altijd en in alles de Wil van zijn Vader, van onze Vader te aanvaarden.
Alleen op deze manier zullen we de zoetheid van het kruis van Christus proeven, en het omarmen met de kracht van liefde, en het in triomf dragen langs alle wegen van de aarde. Statie IV Kruiswegstaties.
Maria's hart breekt als ze haar Zoon aan het kruis ziet sterven. Deze pijn vat het grootste offer samen, het offer van liefde die niets tegenhoudt. De Maagd Maria houdt stand in geloof. Op Vrijdag van Smarten krijgt dit beeld een speciale kracht en herinnert het ons eraan dat christelijke hoop geboren wordt aan het kruis.
Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder en de zus van zijn moeder, Maria van Clopas en Maria Magdalena. Toen Jezus zijn moeder zag en de discipel die hij liefhad naast haar zag staan, zei hij tegen zijn moeder: "Vrouw, zie je zoon. Toen zei hij tegen de discipel: "Zie je moeder". En vanaf dat uur nam de discipel haar tot zich. Daarna, toen Jezus wist dat alle dingen voleindigd waren, opdat de Schrift vervuld zou worden, zei Hij: "Ik heb dorst". En daar was een vat vol azijn; en zij bonden een spons, gedrenkt in de azijn, aan een tak van hysop, en zetten die aan zijn mond. Toen Jezus de azijn had genomen, zei hij: "Alles is volbracht. En terwijl hij zijn hoofd boog, gaf hij de geest (Joh 19:25-30).
In het schandaal van het kruisoffer was de Heilige Maria aanwezig, terwijl ze met droefheid luisterde naar De voorbijgangers lasterden hem, schudden hun hoofden en riepen: "Jij die de tempel van God afbreekt en hem in drie dagen weer opbouwt, red jezelf; als jij de Zoon van God bent, kom dan van het kruis. Onze Lieve Vrouw luisterde naar de woorden van haar Zoon en deed mee met zijn pijn: Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten? Wat kon ze doen? Zichzelf versmelten met de verlossende liefde van haar Zoon, de immense pijn - als een scherp zwaard - die zijn zuivere Hart doorboorde aan de Vader aanbieden.
Maria ontvangt het dode lichaam van Jezus in haar armen. Het is een moment van stilte, van diepe rouw. Ze omarmt hem met dezelfde liefde waarmee ze hem bij zijn geboorte ontving. In dit gebaar zit alle tederheid van een moeder die zelfs in de dood blijft liefhebben.
Nu, staande voor dat moment van Golgotha, wanneer Jezus al gestorven is en de heerlijkheid van zijn triomf nog niet is geopenbaard, is het een goede gelegenheid om onze verlangens naar christelijk leven, naar heiligheid, te onderzoeken; om met een daad van geloof te reageren op onze zwakheden, en vertrouwend op Gods kracht, ons voor te nemen om liefde te leggen in de dingen van onze dag. De ervaring van de zonde moet ons tot verdriet brengen, tot een rijper en dieper besluit om trouw te zijn, om ons werkelijk met Christus te identificeren, om koste wat het kost te volharden in die priesterlijke zending die Hij zonder uitzondering aan al zijn leerlingen heeft toevertrouwd, en die ons aanspoort zout en licht van de wereld te zijn (Christ Is Passing By, 96). Het is Christus die voorbijgaat, 96
Uiteindelijk vergezelt Maria haar Zoon naar het graf. De steen sluit zich en alles lijkt voorbij. Maar er klopt hoop in Maria's hart. Ze weet dat God zich aan zijn beloften houdt, ook al is alles nu stilte en duisternis.
Hierna vroeg Jozef van Arimathea, die een discipel van Jezus was, hoewel in het geheim uit angst voor de Joden, Pilatus om toestemming om het lichaam van Jezus weg te halen. Pilatus gaf hem die toestemming. Dus ging hij en verwijderde het lichaam van Jezus. Nikodemus kwam ook, degene die 's nachts naar hem toe was gegaan, en bracht een mengsel van mirre en aloë mee, ongeveer honderd pond. Ze namen het lichaam van Jezus en bonden het in met linnen doeken en specerijen, zoals de Joden gewend waren te begraven. Er was een tuin op de plek waar hij was gekruisigd, en in de tuin een nieuw graf, waarin nog niemand was begraven. Omdat het de voorbereiding van de Joden was, en vanwege de nabijheid van het graf, legden ze Jezus daar (Joh 19:38-42).
Laten we de Heer nu vragen, om deze tijd van gesprek met Hem af te sluiten, om ons toe te staan met Paulus te herhalen dat "wij zegevieren krachtens Hem die ons heeft liefgehad. Daarom ben ik er zeker van dat noch de dood, noch het leven, noch engelen, noch overheden, noch machten, noch heden, noch toekomst, noch macht, noch hoogte, noch diepte, noch enig ander schepsel ons ooit zal kunnen scheiden van de liefde van God, die is in Jezus Christus, onze Heer".
Mediteren over de Zeven Smarten van de Maagd Maria is niet stilstaan bij het lijden, maar een manier ontdekken om het zinvol te beleven. Maria is geen verre figuur, maar een moeder die ons kent en die het menselijk lijden heeft ervaren. In de Goede Week wordt haar doorboorde hart een toevluchtsoord voor hen die beproevingen doormaken.
De Vrijdag van Smarten is een speciale gelegenheid voor de rozenkrans bidden van de Zeven Smarten of gewoon om een gebed te doen vanuit het diepst van je hart. Het zwaard dat Maria's hart doorboort kan een licht worden voor onze eigen wonden.
De Goede Week beleven is het mysterie van Gods liefde binnentreden. En Maria, met haar gewonde maar geloofsvolle hart, is de beste gids. Haar discrete en moedige aanwezigheid bij elke stap van Christus' passie herinnert ons eraan dat pijn niet het einde is, maar het begin van een transformatie.
Laten we op deze Vrijdag van Smarten ons hart dicht bij het hart van Maria leggen. Laten we luisteren naar haar stilte, leren van haar kracht en ons door haar geloof laten inspireren om deze Goede Week met een nieuwe geest te leven.
Palmzondag is als de portiek die het Paastriduum voorafgaat en afsluit: "deze drempel van de Goede Week, zo dicht bij het moment waarop de verlossing van de hele mensheid werd voltooid op Golgotha, lijkt mij voor u en mij een bijzonder geschikt moment om te overwegen langs welke wegen Jezus, onze Heer, ons heeft gered; om stil te staan bij zijn - werkelijk onuitsprekelijke - liefde voor arme schepselen, gevormd uit de klei van de aarde". (St Josemaría, Vrienden van God, n. 110.)
Bibliografie:
Beelden uit de film The Passie door Mel Gibson.
